Rome, de eeuwige stad
Als je zo'n 2700 jaar oud bent, mag je jezelf eeuwig noemen. Rome doet dat. En terecht. En dan mag je ook trots zijn op wat je allemaal te bieden hebt. Aan geschiedenis, aan mooie gebouwen en pleinen, aan musea.
Paus Franciscus heeft 2016 uitgeroepen tot een bijzonder Heilig Jaar van de Barmhartigheid.
Samen met bisschop Frans Wiertz, hulpbisschop, Everard de Jong, deken Stef Nevelstein en pastoor Wim Miltenburg bezochten wij de eeuwige stad in het kader van het Heilig Jaar van de Barmhartigheid.
Voor deze reis hebben wij bewust voor een busreis gekozen om zo van de verschillende landschappen te kunnen genieten.
Vrijdag 11 november
Om 6.45 uur melden wij ons met nog 48 pelgrims bij de bus in Voerendaal.
Om 7.00 uur start onze 8 daagse bedevaart naar Rome.
Via Duitsland komen wij in de vroege avond bij Hotel Post in Steinbach am Brenner aan. Hier zullen wij overnachten.
Onderweg genoten van mooie landschappen, in Oostenrijk deels met sneeuw bedekt.
ZATERDAG 12 NOVEMBER
Op naar de Eeuwige stad
Via de Brennerpas, de Dolomieten, de Povlakte, Apenijnen en Toscane, met hun prachtige vergezichten, bereiken we aan het begin van de avond ons onderkomen in Rome, Green Park Hotel Pamphili.
De Dolomieten zijn een bergketen in Italië die deel uitmaakt van de Zuidelijke Kalkalpen. Typisch voor de Dolomieten zijn de steile rotswanden en pieken, die zijn ontstaan door erosie en verwering. De bergketen is opgesplitst in twee delen: het oostelijke en het westelijke en ligt in drie provincies, namelijk Zuid-Tirol, Trentino en Belluno. De hoogste top van de Dolomieten, de Marmolada, is 3343 meter hoog. In 2009 werden de Dolomieten toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
De Povlakte is het vlakke land rond de Italiaanse rivier de Po. De term wordt ook wel in ruimere zin gebruikt voor heel het noorden van Italië, dat wil zeggen de regio's Piëmont, Lombardije, Veneto, Emilia-Romagna, Friuli-Venezia Giulia, Trentino-Zuid-Tirol, Valle d'Aosta en Ligurië, hoewel een groot deel van dit gebied bergachtig is. Geologisch gezien is deze vlakte een voorlandbekken naast de Alpen. Het bekken werd in de loop van miljoenen jaren opgevuld door sedimenten afkomstig van de Alpen en Apennijnen. Bij de monding van de Po wordt door afzetting van sedimenten nog steeds nieuw land gevormd. De Povlakte is een zeer vruchtbaar en dichtbevolkt gebied.
Toscane (Italiaans Toscana) is een regio in centraal Italië. In de oudheid vormde Toscane met het noordwesten van Latium een vruchtbaar gebied waar de beschaving van de Etrusken tot bloei kwam. De Etrusken hebben eeuwenlang veel culturele en godsdienstige invloed op de Romeinen gehad, terwijl zij ook vaak rivalen waren. Toscane was de regio waarin de Italiaanse renaissance in de 14e eeuw wortel schoot en in 15e en 16e eeuw tot de grootste hoogten steeg. Het unieke artistieke erfgoed van deze regio bestaat uit literatuur, architectuur, schilderkunst en beeldhouwkunst, en is in tientallen befaamde musea verzameld.
Green Park Hotel Pamphili ligt in een groene woonwijk van Rome en wordt omgeven door een groot park.
Het hotel ligt op 10 minuten rijden van Vaticaanstad.
Zondag 13 November
Vandaag brengen wij een bezoek aan:
De Catacomben van Sint Callixtus
Processie naar Sint Pieter met passage van de Heilige deur
Openingsviering aan het altar onder Cathedra Petri, Sint Pieterbasiliek
De catacomben van Sint-Calixtus
De catacomben van Sint-Calixtus, behoren tot de grootste en indrukwekkendste catacomben van heel Rome. Zij ontstonden in het midden van de tweede eeuw en vormen een uitgestrekte begraafplaats van bijna 15 hectaren, in een netwerk van gangen bij benadering 20 km. lang. Op sommige plaatsen hebben deze catacomben 4 verdiepingen en een diepte van meer dan 20 meter. Tientallen martelaren, 16 pausen en zeer veel christenen vonden hier een graf. Deze catacomben werden genoemd naar de diaken Calixtus die in het begin van de derde eeuw door paus Zephyrinus aangesteld werd als beheerder van dit ondergronds kerkhof. Zo zijn de catacomben van Sint-Calixtus de eerste officiële begraafplaats van de kerk in Rome. Het ondergronds kerkhof bevat verschillende gebieden. De cryptes van Lucina, van de pausen en van de heilige Cecilia zijn de oudste (tweede eeuw). De Christenen hielden in het geheim hun kerkdiensten. Aanvankelijk was de grafkelder aangelegd als privé-crypte. Hun doden mochten niet boven de grond begraven worden. Na schenking van deze ruimte aan de Kerk van Rome werd de crypte herbouwd en omgevormd tot begraafplaats van de pausen.
De Goede Herder bij de catacomben van Sint-Callixtus
Enkele grafplaatsen. De graven zijn leeg. De overblijfselen zijn naar een dieper gedeelte van de catacomben gebracht en niet voor het publiek toegankelijk.
Doorsnede van de catacomben
Sierlijke platen waarmee de graven werden afgedicht.
Hier zien we de uitgang van de catacomben.
Een kopie van de heilige Cecilia, zoals men haar gevonden heeft. Het originele zullen wij later deze week bezichtigen.
Als we in Vaticaanstad zijn aangekomen stellen wij ons op om in Processie, samen met ruim 300 Limburgse pelgrims en een groep van zo'n tachtig leden van schutterijen uit Nederlands- en Belgisch-Limburg naar de Sint Pieter te lopen, de Heilige Deur passeren om in de Sint Pietersbaseliek de openingsviering bij te wonen.
Bij alle belangrijke gebouwen in Rome komt men intensieve bewaking tegen.
Het balkon op het Sint Pieters plein waar de Paus zijn traditionele zegen " Urbi et orbi" verkondigd tijdens Kerstmis en Pasen.
De Pauselijke Zwitserse Garde (in het Italiaans: Guardia Svizzera Pontificia) is de pontificale bewakingseenheid van Vaticaanstad. Hij bestaat uit Zwitserse rooms-katholieke vrijwilligers, die minstens 174 cm lang en tussen de 19 en 30 jaar oud zijn. Zij dienen minimaal twee jaar in het korps, wonen tijdens die periode in de kazerne en hebben gedurende deze jaren de Vaticaanse nationaliteit. Ze hoeven niet celibatair te leven, maar om te mogen trouwen moeten zij minstens drie jaar gediend hebben en zich willen vastleggen voor nogmaals drie jaar. De garde bestaat uit 120 officieren en soldaten.
Op de terugweg naar Vaticaanstad komen we langs Circus Markus
Circus Maximus.
Circus Maximus was vroeger de grootste renbaan voor paardenraces met wagen in Rome. De ligging van het stadium was tussen de Palatijn en Aventijn heuvels.
In de 6e eeuw voor Christus werd Circus Maximus gebouwd. 329 voor Christus werden de eerst starthekken gebouwd. Om het aantal rondes bij te houden werden er grote houten eieren bovenop de spina (centrale muur in de renbaan) geplaatst. Nadien kwamen daar nog zeven bronzen dolfijnen bij. Ook deze werden gebruikt voor het bijhouden van de rondes.
Julius Ceasar liet Circus Maximus 50 voor Christus nog verder uitbreiden. In opdracht van Augustus werd er een keizerlijke loge aan het stadium toegevoegd.
Voordat wij de Sint Pieterbaseliek kunnen betreden moeten we eerst door de detectiepoortjes. Dat neemt wel enige tijd in beslag. Maar er zoveel te zien dat de tijd omvliegt.
Het Sint-Pietersplein of Piazza San Pietro is een plein in Vaticaanstad. Het bekendste gebouw op het plein is de Sint-Pietersbasiliek. Het Sint-Pietersplein is gebouwd tussen 1656 en 1667. Het heeft een lengte van 340 meter en breedte van 240 meter. Het plein wordt met 284 Dorische zuilen van 1,5 meter doorsnede en 88 pilaren, opgesteld in vier rijen, omringd. Deze twee colonnades lopen van de Basiliek naar het begin van het plein. Op de colonnades staan maar liefst 140 beelden van Katholieke heiligen.
Aan de zijkanten van obelisk staan twee fonteinen. Deze fonteinen zijn allebei precies hetzelfde. In 1612 kwam de eerste fontein. Deze was ontworpen door Carlo Maderno. In 1675 werd een tweede fontein gebouwd die precies moest lijken op de eerste. Deze fontein werd gebouwd door Bernini. De tweede werd gebouwd om de plein weer symmetrisch te krijgen.
Op het plein staat ook de Vaticaanse Obelisk. De obelisk komt oorspronkelijk uit Egypte en staat op het midden van het plein. De obelisk is 40 meter hoog en weegt 340 ton. In 37 n.Chr. is hij naar Rome gebracht en stond in het Circus van Nero. Waar nu het sint Pietersplein en sint Pietersbasiliek staan, stond vroeger gedeeltelijk het circus van Nero. In de 4de eeuw werd hierover heen de Sint-Pieterskerk gebouw. In 1586 werd de obelisk in opdracht van Paus Sixtus V verplaatst naar het plein.
Tekst boven de Heilige Deur.
Passage van de Heilige Deur
Openingsviering in de Sint Pietersbaselkiek
Het graf van Petrus
Sint Pietersbaseliek By Night
Maandag 14 november
Vandaag bezoeken wij:
Sint Paulus buiten de muren
De Heilige Trap
Sint Jan van Lateranen
Het Colloseum
Forum Romanum en Het Capitool
Sint Paulus buiten de muren
In 64 na Christus gaf Nero de Christenen de schuld van een grote brand in Rome. Paulus vluchtte de stad uit, werd achterhaald en onthoofd. Een aantal kilometers daar vandaan is zijn lichaam begraven. Over zijn graf was een klein gedenkteken opgericht. Op die plaats heeft Ke4izer Constantijn in het begin van de vierde eeuw na Chr. Deze basiliek gebouwd. In 1823 verwoestte een grote brand de kerk grotendeels. De basiliek is vrijwel direct daarna op hetzelfde grondplan en in dezelfde stijl herbouwd. Deze kerk is na de Sint Pieter de grootste kerk van Rome. Ze behoort met de Sint Pieter, de Santa Maria Maggiore en de Sint Jan van Lateranen tot de patriarchale basilieken van Rome. In 1964 werd de Nederlandse prinses Irene in deze kerk gedoopt door kardinaal Alfrink.
Het interieur is indrukwekkend met 80 monolitische zuilen van graniet die het schip verdelen in het middenschip en vier zijbeuken. Het plafond is met bladgoud bedekt en draagt het wapenschild van Pius IX.
Opvallend zijn de medaillons (mozaïek) van alle pausen, vanaf Petrus tot aan Franciscus. Er zijn nog maar een klein aantal lege tondi beschikbaar, en volgens een legende zal de wereld vergaan als de laatste tondi opgevuld is.
Heilige deur van Sint Paulus buiten de muren, die in het Italiaans ook wel de Porta Sancta wordt genoemd.
De Heilige deur wordt door het verbreken van een zegel geopend. Aan het eind van het Heilige Jaar wordt zij weer door de paus gesloten.
De vijf en een halve meter hoge paaskandelaar die rond het jaar 1170 werd gemaakt door Nicolo di Angelo en Pietro Vassalletto. Het is versierd met reliëfsculpturen die gebeurtenissen uit de bijbel voorstellen. Het ziet er erg druk uit met talloze figuurtjes die in een kleine ruimte op elkaar gepakt staan. Aan de voet van de kandelaar zijn mythische figuren te zien, half mens, half dier.
Paus Adrianus VI
Adrianus VI, geboren als Adriaan Floriszoon Boeyens; Utrecht, 2 maart 1459 – Rome, 14 september 1523, was paus van 31 augustus 1522 tot zijn dood. Hij was de laatste niet-Italiaanse paus tot Johannes Paulus II in 1978. In Nederland wordt hij vanwege zijn geboorteplaats Utrecht beschouwd als de enige Nederlandse paus in de geschiedenis. In Duitsland geldt hij als zevende Duitse paus omdat Utrecht destijds tot het Heilige Roomse Rijk behoorde.
Hoogtepunt is de Venetiaanse mozaïek in de apsis. Het werd in 1226 gemaakt in opdracht van keizer Honorius III en verving het originele mozaïek uit de vijfde eeuw. Hier kan je Christus zien gezeten op een troon en vergezeld van Petrus, Paulus, Andreas en Lukas. Honorius als onderdanige afgebeeld aan de rechter voet van Christus.
Bij opgravingen in de kerk van Sint-Paulus-buiten-de-Muren in Rome is een sarcofaag herontdekt waarin de apostel Paulus begraven zou zijn. De Vaticaanse archeoloog Giorgio Filippi is ervan overtuigd dat hij een zeer belangrijke ontdekking heeft gedaan. Filippi slaagde erin om zich door het zware tongewelf te wurmen tot bij de volledig intact gebleven sarcofaag van de apostel Paulus. "In het graf liggen geen documenten, geen verdragen, alleen beenderen", aldus de archeoloog.
Onder het hoofdaltaar is de Confessio, met het graf van Paulus, waarvan de positie nooit is veranderd.
Door het raampje kan men een blijk op de sarcofaag van Sint Paulus werpen.
Gedeelte van de ketting, 9 ringen, die de Heilige Sint Paulus droeg tijdens zijn gevangenschap in Rome.
Wat opvalt in deze Basiliek is dat er geen glas en lood ramen zijn verwerkt maar ramen met flinterdun geslepen natuursteen. Dit geeft een zeer apart en warm beeld.
Zelfs van een cappuccino weet men een waar kunstwerk te maken.
DE HEILIGE TRAP
De Heilige Trap, Scala Sancta is een rooms-katholiek heiligdom en bedevaartsoord in Rome. Hij bevindt zich in het complex van het oude Lateraanse paleis tegenover de basiliek van Sint-Jan van Lateranen. Volgens de traditie maakte de trap deel uit van het pretorium van Pontius Pilatus in Jeruzalem. Jezus zou er dus bij zijn passie overheen gelopen hebben. Volgens middeleeuwse legenden zou de trap rond 326 door Sint-Helena, de moeder van Constantijn de Grote van Jeruzalem naar Rome zijn gebracht. In die tijd stond hij bekend onder de naam Scala Pilati (Trap van Pilatus). De trap bestaat uit 28 marmeren treden die met hout zijn bekleed. Op sommige treden bevinden zich glazen venstertjes waardoor druppels bloed van Christus te zien zouden zijn. Pelgrims beklimmen de trap op hun knieën onder het opzeggen van een gebed op elke trede.
Aan weerszijde van de trap zijn fresco’s geschilderd, waarop de lijdensweg en de kruisiging van Jezus zijn afgebeeld.
Er zijn ook trappen langs de heilige trappen die kunnen gebruikt worden door de niet-religieuzen die de kapel willen bekijken.
De inrichting is deels die van de pauselijke huiskapel die in 1278 ingericht door paus Nicolaas III. Deze kapel is niet voor publiek toegankelijk. Voor de kapel staat: non est in toto sanctior orbe lucus. Dit betekent hetzelfde als 'er is op de wereld geen heiliger plek'.
De trap leidt naar het Sancta Sanctorum (Heilige der Heiligen, achter een raam met tralies). Dit was in de middeleeuwen de persoonlijke bidkapel van de pausen. Het dateert oorspronkelijk uit de tijd van Constantijn, maar werd in zijn huidige vorm in 1278 ingericht door paus Nicolaas III. In het Heilige der Heiligen worden veel relieken bewaard, waaronder de beroemde Christusikoon Santissimi Salvatore Acheiropoieton ("niet door menselijke handen gemaakt"). Deze wordt bij speciale gelegenheden in processie door Rome gedragen.
Er zijn verschillende relikwieën bewaard in het Sancta Sanctorum, een deel hiervan is nu ergens ander ondergebracht maar er zijn ook nog veel Heilige objecten aanwezig.
De kapel van Sint Laurentius.
Sint Laurentius was een van de meest vereerde martelaren van de kerk van Rome (Een martelaar is iemand die lijdt of sterft voor zijn geloof). Hij leefde van ongeveer 225 tot 258. De laatste dagen van zijn leven staan beschreven in het boek Passio Sancti Polycronii. Volgens geschriften had de keizer het gemunt op de kerkelijke schatten. Laurentius had hierna alle kostbaarheden onder de armen van Rome verdeeld. Toen hij werd verhoord, vroeg een Romeinse bestuurder aan hem waar de kerkschatten waren. Hierop antwoordde Laurentius, terwijl hij naar de ouderen, wezen en de zieken wees: ‘Zij zijn de schat van de kerk.’ Hij werd hierna gemarteld door hem op een ijzeren rooster te leggen boven een vuur. Dit leidde tot zijn dood.
Sint Jan van Lateranen
De Pauselijke Aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen
Voor Rooms-katholieken heeft de Sint-Jan van Lateranen een bijzondere betekenis. Als bisschopskerk (kathedraal) van het bisdom Rome, waar de huidige paus Franciscus bisschop van is, is zij formeel de hoofdkerk van de wereldkerk (en als zodanig in rang belangrijker dan de Sint-Pietersbasiliek). Deze betekenis staat te lezen op de gevel van de kerk. Daarop staat "Sacrosancta lateranensis ecclesia omnium urbis et orbis ecclesiarum mater et caput" (Allerheiligste kerk van Lateranen, moeder en hoofd van alle kerken van de stad en van de wereld).
Heilige deur van de Sint Jan van Lateranen
De kolossale oostgevel van Sint-Jan van Lateranen springt het meest in het oog. Bovenop de gevel staan vijftien kalkstenen beelden die elk zeven meter hoog meten. De centrale figuur is Jezus, geflankeerd door Johannes de Doper en Johannes de Evangelist. De andere beelden stellen kerkvaders (invloedrijke theologen) voor.
Standbeeld van Johannes de Doper.
Er zijn twaalf beelden in de kerk aanwezig. Deze beelden stellen de apostelen voor.
Grafmonument van paus Martinus V. Sint-Jan van Lateranen bezit nog zes andere pauselijke graven.
Het houten met goud bekleed plafond.
De apsis is versierd met grote mozaïeken. Volgens een legende verscheen er een portret van de buste van Jezus op de apsis de dag dat de basiliek werd ingewijd en men geloofde dat het door engelen was geschilderd. Men vermoed nu dat de afbeelding dateert uit de vijfde, misschien zelfs de vierde eeuw, en het is mogelijk zelfs de oudste beeltenis van Jezus. De rest van het mozaïek werd in de dertiende eeuw gemaakt door Jacopo Torriti en Jacopo da Camerino. De grootte van de figuren op de mozaïek vertegenwoordigt hun belang. Het kleine knielende figuurtje naast Maria beeldt paus Nicolaas IV uit.
De kapel van het sacrament, waar het tabernakel staat. De vier vergulde zuilen zijn mogelijk afkomstig van de Tempel van Jupiter op het Capitool.
Zestiende-eeuwse orgel.
Het altaar dat in het midden van de zijbeuk staat mag enkel gebruikt worden door de paus of een gevolmachtigde. In het altaar zijn stukken van een houten altaar geïntegreerd dat naar men beweerd gebruikt werd door Petrus toen hij de eucharistieviering leidde in het huis van de Romeinse senator Pudens. Het prachtige gotische baldakijn over het altaar dateert van 1369 en is versierd met fresco's. Boven het altaar bevinden zich enkele macabere bezittingen van de kerk: de hoofden van de heiligen Petrus en Paulus worden hier in zilveren reliekschrijnen bewaard.
De noordelijke gevel, die de dwarsbeuk afsluit, heeft een prachtige dubbele loggia met beschilderd plafond. De twee klokkentorens dateren uit de twaalfde eeuw.
De Lateraanse obelisk, die met zijn 37, 2 meter de grootste staande Egyptische obelisk ter wereld is, staat op het plein Piazza San Giovanni in Laterano. Afkomstig van de tempel Amun in Karnak, werd de obelisk eerst naar Alexandrië verscheept en in het jaar 357 naar Rome. Daar stond de 455 ton wegende obelisk jarenlang in Circus Maximus.
Een gedeelte van een oud aquaduct, geheel tussen de huizen ingebouwd
Het Colosseum
Het Colosseum, of Amphitheatrum Flavium, is een oud amfitheater dat in de 1e eeuw na Christus werd gebouwd door de Flavische keizers in Rome, toen die tijd was het, het grootste amfitheater in het Romeinse Rijk. Het Colosseum was geheel bedoeld voor de spelen die werden georganiseerd en gefinancierd door de heersende keizer. Bij de opening organiseerde Titus spelen die 100 dagen duurden. Volgens de overlevering waren er naast vele gladiatorengevechten de meest verbazingwekkende schouwspelen te zien. Zo was er een gevecht tussen kraanvogels en een gevecht tussen vier olifanten. Negenduizend tamme en wilde dieren werden afgeslacht. Ook vrouwen traden op als wilde-dierenvechters. Er konden wel 50.000 bezoekers in het Colosseum. Er waren 76 ingangen die genummerd waren met Romeinse cijfers.
Honderden jaren heeft het geduurd voordat er een einde gemaakt werd met deze bloederige gevechten. In totaal hebben er meer dan 300.000 mensen en dieren het leven verloren tijdens de gevechten. Keizer Honorius was degene die een stop zette achter de gevechten. Maar het einde van deze gevechten, betekende dat het Colosseum niet meer werd gebruikt en in verval viel. Geweld van de natuur zorgde voor schade, maar niet alleen de natuur, ook de mens had hier zijn aandeel in. Er werden stenen van het amfitheater afgehaald om te gebruiken voor nieuwe gebouwen. Er bleef steeds minder over van het ooit zo indrukwekkende theater. Pas in 1749 werd het Colosseum veilig gesteld.
De boog van Constantijn of zoals de Romeinen hem noemen Arcus Constantini, is gemaakt na aanleiding van Contantijns overwinning. Hij versloeg zijn aartsrivaal Maxentius in 312 na Christus tijdens de slag bij de Milvische brug. De boog werd gebouwd van 313 tot 315. De boog van Constantijn bestaat uit een grote hoofdboog in het midden met aan beide kanten een kleinere zijboog. Voor het maken van dit monument zijn materialen uit oudere monumenten en gebouwen gehaald. Met name reliëfs van figuren die gemaakt waren in de tijd van Hadrianus en Trajanus
Forum Romanum
Forum Romanum, een grote vlakte vol ruïnes. Toch is dit niet altijd zo geweest. Ooit was het Forum Romanum het bruisende centrum van Rome. Iedereen kwam hier naar toe. Er werd gehandeld, over politiek gepraat, belangrijke beslissingen werden bij het Forum Romanum genomen. Er waren verschillende tempels waar mensen konden bidden.
Voordat Forum Romanum het bruisende en belangrijke centrum van Rome werd, stelde het niet zoveel voor. Het was een drassig veld dat voor begrafenissen werd gebruikt. De begraafplaats bleef tot ongeveer achtste eeuw voor christus. Er ontstond een nederzetting rondom dit drassige veld, wat het begin van het Forum Romanum betekende. Het aanleggen van een kanaal zorgde ervoor dat het drassige gebied droog werd en hier gebouwen konden worden gebouwd.
Duizend jaar lang was Forum Romanum het centrum waar iedereen naar toeging, toch verviel in de middeleeuwen dit ooit zo belangrijke centrum doordat mensen steeds minder interesse kregen in dit centrum. De politiek werd meer verdreven bij de paleizen van de keizers op de Palatijn. De handel verhuisde naar de markten van Trajanus. Het Forum Romanum veranderde in een weiland waar koeien konden grazen. Stenen en andere bouwmaterialen werden er van weggehaald om voor nieuwe gebouwen hergebruikt te worden.
Op de achtergrond zien we het monument voor Victor Emanuel II. Dit massieve, witte, monument, dat ook Il Vittoriano wordt genoemd, werd in de vroege twintigste eeuw gebouwd en eert de eerste koning van Italië. Voor de bouw van het monument werden vele historisch gebouwen op de heuvel afgebroken.
De zuil van Trajanus is in 113 na Chr. Opgericht door hemzelf ter herinnering aan zijn overwinning aan Daciers, een volk dat leefde in de Balkan aan de Donau, een gebied dat het hedendaagse Roemenië bestrijkt. De zuil bestaat uit negenentwintig stukken wit marmer; het grootste weegt zo'n 77 ton. Inclusief het voetstuk meet de zuil tweeënveertig meter hoog. Naast de zuil zien we de kerk de Santissimo Nome di Maria. (Kerk van de Allerheiligste Naam van Maria).
De markten van Trajanus vormden het belangrijkste winkelcentrum van het oude Rome. De markten, die zich nog in redelijk goede staat bevinden, zijn een bezoek waard omdat ze een inzicht geven in het dagelijkse leven van de Romeinen. De markten van Trajanus werden tussen 107 en 110 n.C. gebouwd door Apollodorus van Damascus, de favoriete architect van keizer Trajanus
het Capitool
De Capitolijn, ook Capitool genoemd, is de kleinste en belangrijkste van de zeven heuvels van het Oude Rome. Als politiek en religieus hart van Rome werd de heuvel het symbool van de heerschappij van Rome als Caput Mundi, hoofdstad van de wereld. Tegenwoordig staat de heuvel nog steeds symbool als het hart van Rome.
Piazza del Campidoglio..Hoe indrukwekkend dat monument ook moge zijn, het hoogtepunt van het Capitool is ongetwijfeld het prachtige Piazza del Campidoglio, het door Michelangelo meesterlijk ontworpen plein.
Romulus en Remus, de stichters van Rome.
Het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius (Romeinse keizer van 161 tot 180).
Dinsdag 15 november
Vandaag staat op het programma:
Een eucharistieviering in de Sint Pieter onder het motto van Nederland dag.
Een wandeling langs de Engelenburcht
Lopen we langs het Paleis van Justitie
Bezoeken we het Pantheon
Lopen we over Piazza Navona naar de Trevi-fontein
Wonen wij een vesperviering in Santa Maria Maggiore bij.
Hoogtepunt van de reis was de zogeheten Nederlandse dag op dinsdag 15 november. Hieraan namen zo'n tweeduizend pelgrims uit heel Nederland deel. Zeer bijzonder was de ontmoeting met paus Franciscus op die dag.
De Nederlandse dag begon al vroeg. Zo rond de klok van half acht moesten de pelgrims zich verzamelen bij de Engelenburcht aan het begin van de beroemde Via della Conciliazione, Vanaf hier trekken we in processie naar het Vaticaan.
Daar wachtte weer de inmiddels gebruikelijk veiligheidscheck. Het was even spannen of de Limburgse schutters met hun vaandels naar binnen mochten, maar uiteindelijk kwam de toestemming dat ook zij in vol ornaat de Sint-Pieter mochten binnenschrijden. Alle pelgrims betraden de basiliek via de Heilige Deur als onderdeel van de pelgrimstocht in dit Heilig Jaar van de Barmhartigheid.
Toespraak van de paus Franciscus tot de Nederlandse pelgrims in Rome.
de Engelenburcht
Het Castel Sant’Angelo is in Nederland beter bekend als de Engelenburcht of het Mausoleum van Hadrianus.
Dit gebouw, dat er tegenwoordig uitziet als een fort, was bedoeld als familiegraf voor Hadrianus en is gebouwd in 135 na Chr. Toen in 270 na Chr de stad ommuurd werd veranderde het Mausoleum in een verdedigingsburcht.
In 590 na Chr. Leidde paus Gregorius de Grote een processie tegen de pest die het inwonersaantal decimeerde, plotseling verscheen op de top van het Mausoleum de aartsengel Michaël met een getrokken zwaard. Dit gebaar werd uitgelegd als een teken Gods dat de plaag spoedig zou verdwijnen en uit dankbaarheid liet de paus een kapel met een beeld van Michaël boven op het fort bouwen.
Paleis van Justitie
Het imposante Palazzo Di Gustizia (Het Paleis van Justitie) bevindt zich aan de rivier de Tiber, vlakbij Castello Sant'Angelo.
Palazzo Di Gustizia is gebouwd tussen 1889 en 1911 en is een van de meest indrukwekkende gebouwen van het huidige Rome. Het paleis is gebouwd in prachtige barokstijl en geïnspireerd op de oudheid.
Het Pantheon
Het belangrijkste gebouw aan de Piazza della Rotonda is het Pantheon. Velen beweren dat de naam, afgeleid van het Griekse pan (alles) en theos (god), betekent dat de tempel aan alle goden gewijd was.
De eerste tempel op deze plaats is gebouwd in 27 na Chr. Door Marcus Agrippa, de schoonzoon van keizer Augustus. Dit staat ook te lezen op de aanduiding boven de zuilen: M.AGRIPPA.L.F.COS.TERTIUM.FECIT. geheel uitgeschreven en vertaald staat er Marcus Agrippa, zoon van Lucas. Hij heeft het tijdens het derde consulaat gebouwd.
De buitenkant van het Pantheon laat nog niet de schoonheid zien die men binnen ervaart. De verhouding binnen is perfect: de hoogte van de koepel is gelijk aan de doorsnede, 43,30 meter. Het enige licht komt door de opening (oculus) in de koepel. Deze heeft een diameter van negen meter. Als het regent wordt het water via gaten in de vloer afgevoerd.
Piazza Navona
Dit plein is tegenwoordig één van de meest karakteristieke pleinen van Rome. In de keizerstijd was hier het stadion van Domitianus. Dit is de plaats die het meest de ware geest van de eeuwige stad karakteriseert. Het heeft de vorm van het stadion behouden. Anders dan bij de spelen in het amfitheater waar gladiatoren elkaar naar het leven stonden, werden hier wedstrijden gehouden in geestelijke en lichamelijke vitaliteit. Er werden spreekvaardigheid, poëzie en muzikale competities gehouden. In 365 werd het stadion ontdaan van zijn marmer en in de vijfde eeuw was het tot ruïne vervallen. Het kwam pas in de renaissancetijd tot leven en ontwikkelde zich tot één van de aantrekkelijkste plekjes van Rome.
Op het plein staan drie fonteinen: Fontana dei Quattro Fiumi_ fontein van de vier rivieren welke zich in het midden van het plein bevindt en stelt de vier rivieren voor van de toenmalige bekende werelddelen: Donau (Europa), Nijl (Afrika), Ganges (Azië) en de Rio de La Plata (Zuid-Amerika).
Verder treft men op het plein Fontana del Moro – fontein der Moren, uit het einde van de zestiende eeuw en Fontana del Nettuno – deze fontein van de zeegod Neptunus dateert uit het einde van de zestiende eeuw aan.
De obelisk stamt uit de tijd van Domitianus en werd in Innocentius tijd ontdekt aan de Via Appia.
Trevifontein
Paus Urbanus VIII (1623-1644) gaf aan Bernini de opdracht om het plein en de al bestaande fontein op te knappen, ter meerdere eer en glorie van zichzelf en zijn familie. De fontein was een van de eindpunten van het beroemde aquaduct Aqua Virgo, tegenwoordig Aqua Vergine genoemd. Bernini heeft zijn ontwerp niet kunnen uitvoeren. Pas onder Paus Clemens XIII is dit door Nicola Salvi gedaan. De beroemde Trevifontein, is een eerbetoon aan de kunde van de oude Romeinen met betrekking tot het bouwen van utiliteitswerken zoals waterwegen.
De Trevifontein is geplaatst tegen de gevel van Palazzo Poli en is twintig meter breed. De centrale figuur stelt de zeegod Oceanus voor staande op een grote schelp en geflankeerd door twee gevleugelde paarden die door Tritons geleid worden.
De linker Triton worstelt met een zeer wild paard, de ander leidt een veel volgzamer dier. Dit symboliseert de wisselende stemming van de zee.
Sinds de negentiende eeuw is het gebruik om muntjes in de fontein te gooien, waarna men zeker terug zal komen in Rome. Men moet daarvoor met de rug naar de fontein staan en het over de schouder in het water mikken.
In de nissen staan links naast Oceanus een vrouwfiguur voorstellende Gezondheid en rechts Overvloed. Daarboven worden in basreliëfs twee scenes uitgebeeld die te maken hebben met de bouw van het aquaduct. De linker toont het legendarische meisje dat de bron toont aan Agrippa.
Vesper viering in Basiliek van Santa maria Maggiore
Paus Sixitus III heeft de Basiliek van Santa Maria Maggiore in 431 laten herbouwen als herinnering aan het concilie van Efeze. Dit vond plaats in 431 en gaf deze haar huidige naam, Santa Maria Maggiore.
De kerk wordt soms ook wel Santa Maria della Neve (Heilige Maria van de sneeuw) of Liberiaanse basiliek genoemd, een verwijzing naar de middeleeuwse legende van de sneeuw. De legende gaat dat in 356 zowel paus Liberius als een rijke patriciër tegelijkertijd een droom hadden waarin hen door Maria werd bevolen om een kerk te bouwen op de plaats waar het de volgende dag zou gaan sneeuwen. Hoewel het 5 augustus was en zoals gewoonlijk in Rome zeer heet, begon het te sneeuwen op de Esquilino. Ze zagen dat de vers gevallen sneeuw een figuur vormde die leek op het grondplan van een kerk. Na het wonder werd een kerk gebouwd ter ere van de heilige Sicinius.
Basiliek van Santa Maria Maggiore (Basilica di Santa Maria Maggiore) is één van de zeven Pelgrim kerken van Rome en één van de vier pauselijke kerken. De Basiliek van Santa Maria Maggiore heeft sinds 1929 de titel basillica Majora en is daarmee in het bezit van de heilige stoel. Van alle Maria kerken in Rome is deze Maria kerk de grootste.
De mozaïeken in de basiliek zijn de oorspronkelijke mozaïeken die er al vanaf het begin in zitten. Daarmee zijn het ver weg de oudste mozaïeken van Rome. De marmeren zuilen die het gebouw steunen zijn nog ouder dan de kerk zelf. Deze zijn of afkomstig uit een kerk dat op de plek van de Basiliek stond of uit een ander klassiek Romeins gebouw.
Ook is dit de basiliek waarin onze Nederlandsche prinses Irene met Karel Hugo van Bourbon-Parma in 29 april 1964 trouwde.
Plafonds vol met goud belegd.
Elk jaar op 5 augustus wordt in een mis dit wonder herdacht. Er dwarrelen dan witte bloemblaadjes van rozen door de kerk.
Woensdag 16 november
Vandaag op onze laaste dag in Rome wonen wij de algemene audientie van de Paus op het Sint Pietersplein bij. Daarna wandelen wij door de Joodse wijk via het Tibereiland naar de volkswijk Trastevere, waar wij op het einde van de dag de slotviering in de Santa Maria in Trastevere bijwonen.
Algemene audientie op Sint Pietersplein
Woensdag is in Rome audiëntiedag. De paus komt dan naar het Sint-Pieterplein om de duizenden aanwezigen toe te spreken. Wie in Rome is, mag dit niet missen. Om 8.00 uur stonden wij vandaag al in rij om een plekje op het plein te bemachtigen. Omdat wij zo vroeg aanwezig waren hadden wij een unieke plek, op de eerste rij, weten te bemachtigen.
Rond half tien reed de paus in zijn open jeep het plein op. Direct was er applaus te horen.
Na enkele rondjes nam hij plaats op het bordes voor een korte catechese over de barmhartigheid. Deze werd vervolgens in diverse talen vertaald, waarop de pelgrims van die betreffende taalgroep luid van zich lieten horen.
Dat gebeurde ook toen de Limburgse priester Eugène Dassen de Nederlandse tekst uitsprak. De ruim tweeduizend aanwezige Nederlanders lieten duidelijk van zich horen.
Na afloop liep te paus weer naar beneden om de aanwezige gehandicapte pelgrims, een hart onder de riem te steken door ze persoonlijk een handdruk te geven.
Daarna kregen alle kardinalen en bisschoppen de kans om de paus persoonlijk de hand de schudden.
Wandeling door Joodse wijk
De Campo de' Fiori is een bekend plein in Rome. Deze piazza dankt zijn benaming niet aan de wekelijkse bloemenmarkt die er sinds de negentiende eeuw plaatsvindt, maar aan de oorspronkelijk weide in de Romeinse rione (wijk) Parione. Op het plein staat een standbeeld van Giordano Bruno, die hier in 1600 werd terechtgesteld.
Santissima Trinità dei Pellegrini ai Catinari is een rooms-katholieke kerk. De kerk werd aan het broederschap van de pelgrims geschonken door paus Paulus IV in 1558. Deze broederschap opgericht door San Filippo Neri stelde ze open voor daklozen, zieken, armen en pelgrims. Dit was de enige kerk die wij hebben bezocht waar men echte kaarsen kan aansteken.
Mezoeza (letterlijk: deurpost in het Hebreeuws) is een tekstkokertje dat volgens traditioneel Joods gebruik op deurposten wordt aangebracht. Het bevat de hieronder vermelde teksten uit Deuteronomium (Dewariem). Bij het aanbrengen ("aanslaan") van de mezoeza wordt de volgende zegen uitgesproken: Baruch atah adonai eloheinu melech ha'olam asher kid'shanu b'mitzvotav v'tzivanu likbo'a m'zuzah. Gezegend zijt gij Heer onze God, Koning van het heelal, die ons heiligde met zijn mitzvot (613 geboden en verboden uit de Thora) en ons de mezoeza op de deurposten liet schrijven.
De Grote Synagoge van Rome (Tempio Maggiore di Roma) is de grootste synagoge in Rome. De huidige synagoge werd gebouwd kort na de eenwording van Italië in 1870, toen het Koninkrijk Italië veroverde Rome en de Kerkelijke Staat opgehouden te bestaan.
Joodse familie aan de wandel.
Het Theater van Marcellus is een antiek theater in Rome, dat dateert uit de eerste eeuw v.Chr. Het halfronde theater was meer dan 30 meter hoog. De cavea had een diameter van 130 meter. Het theater bood plaats aan 14.000 toeschouwers, daarvan konden er 12.000 zitten. Het theater had 3 niveaus, en elk niveau had zijn eigen bouwstijl. Het eerste niveau was in de Dorische orde gebouwd, het 2 niveau in Ionische orde en de 3e in de Korinthische orde.
Tegenwoordig zijn alleen restanten van de onderste twee verdiepingen te zien. Het theater was zeer luxueus ingericht. De gehele cavea was bekleed met marmer en het geheel was gebouwd uit cement, tufa en gewone stenen. Na de vervalperiode van de Republikeinse instellingen begaf het Romeinse theaterpubliek zich nog maar zelden naar voorstellingen van enig niveau. Het waren de Romeinen zelf die begonnen aan de aftakeling van het theater van Marcellus. In 370 na Chr. nam men enkele grote steenblokken weg om de schade aan de nabijgelegen Pons Cestius te herstellen. Sindsdien ging de gestadige afbraak verder tot in de 12e eeuw, toen adellijke Romeinse families zich in de ruïnes kwamen verschansen tijdens hun strijd tegen pausen en keizers. Na 1400 kwam het gebouw in handen van de familie Savelli, die er later in de 16e eeuw boven de tweede bogenrij een elegante woonverdieping lieten bouwen door de architect Baldassare Peruzzi.
Het Tibereiland
Het Tibereiland (Italiaans: Isola Tiberina, Latijn: Insula Tiberina) is een langwerpig eiland in de zuidelijke bocht van de rivier de Tiber in Rome. Het eiland is ongeveer 270 meter lang en maximaal 67 meter breed. Het staat bekend als de locatie van de Tempel van Asclepius, de Griekse halfgod van de geneeskunde.
Rond 293 v.Chr. heerste de pest in Rome. De senaat liet de Sibyllijnse boeken raadplegen en kreeg daaruit het advies om een tempel voor Asclepius, te bouwen. Een gezantschap werd er met een schip op uitgestuurd om een beeld van de god te bemachtigen. Toen het gezantschap terugkeerde uit het Griekse Epidauros en de Tiber opvoer, zag men een slang (het symbool van Asclepius) uit het schip ontsnappen en naar het Tibereiland zwemmen. Dit werd gezien als een keuze van Asclepius zelf voor de locatie van de tempel, en daar werd dan ook de Tempel van Aesculapius gebouwd. In werkelijkheid werd het eiland waarschijnlijk gekozen om zijn geïsoleerde ligging, waardoor de pest en andere ziektes de rest van de stad niet konden bereiken.
De Basilica San Bartolomeo all'Isola (Latijn: Basilica Sancti Bartholomaei in Insula; Nederlands: Sint Bartolomeüsbasiliek op het eiland) is een rooms-katholieke basiliek in Rome. De kerk bevindt zich op het Tibereiland. Aangenomen wordt dat de kerk op de plaats staat waar zich in het jaar 289 v.Chr. de tempel van Aesculapius bevond.
Volkswijk Trastevere
Al wandelend door de wijk kwamen we langs dit kerkje, met een heel mooi Madonna beeld.
De Basiliek van Santa Cecilia in Trastevere is een bedevaartskerk van de heilige Cecilia. De kerk ligt in de Romeinse wijk Trastevere.
Het vroeg Romaanse mozaïek in de apsis van de kerk stamt nog uit de negende eeuw.
Sint-Cecilia, patrones van de muziek, stierf rond 230 na Christus de marteldood op de plaats van de huidige kerk. Nadat haar moordenaars tevergeefs hadden geprobeerd haar door verstikking om te brengen, Er werd een beul ingehuurd om haar te onthoofden. Maar een vrouw doden, zo mooi als zij, was voor hem teveel. Na de officiële drie slagen bleef de bijl halverwege haar nek hangen. Dagen later stierf ze pas aan haar verwondingen. In de vierde eeuw werd op de plaats van haar huis een eerste kerk gebouwd. Haar lichaam gold lange tijd als vermist. Bijna 600 jaar later werd haar lichaam in de Catacomben van Callistus aan de Via Appia ontdekt, helemaal intact en in de houding waarin ze gestorven is.
Voor het altaar bevindt zich het originele marmeren beeld van de marteldood van Sint-Cecilia. Het geeft exact de positie weer zoals haar lichaam werd gevonden.
Stefano Maderno, een beeldhouwer, was een van de mensen die haar lichaam aantrof. Hij maakte een beeld van de pose waarin hij haar aantrof. Haar ene hand toont drie gestrekte vingers, de andere hand één. Dit staat symbool voor haar geloof in de heilige drie-eenheid. Paus Paschalis I gaf de opdracht op de plaats van haar marteldood het lichaam te begraven en alsnog een kerk op te richten. Tot op de dag van vandaag wordt dit beeld beschouwd als een van de meest emotionele beeldhouwwerken ter wereld en een meesterwerk van de Italiaanse barok.
De Basiliek van Santa Maria in Trastevere
De Basiliek van Santa Maria in Trastevere vormt met het ervoor gelegen plein het centrum van de wijk Trastevere.
De basiliek van Santa Maria in Trastevere dateert uit de vroege derde eeuw en is daarmee een van de oudste kerken in Rome. Santa Maria in Trastevere was mogelijk zelfs de eerste kerk in Rome waarin een openbare mis werd gehouden.
De mozaïeken in de apsis stammen nog uit de twaalfde eeuw. De mozaïeken op de triomfboog en in het onderste gedeelte van de apsis werden een eeuw later door Pietro Cavallini gemaakt. Deze tonen beelden uit het leven van Maria: Maria geboorte, Maria boodschap, de Geboorte van Jezus, de Aanbidding der Wijzen, de Opdracht van Jezus in de Tempel en de Dood van Maria.
De eerste kerk op deze plek werd naar men vermoed in het jaar 220 gebouwd door paus Calixtus I. Deze plek werd uitgekozen omdat hier volgens een legende in 38 v.C. een straal zuivere olie uit de grond stroomde, een gebeurtenis die later werd aanzien als een aankondiging van de komst van Christus. Een inscriptie 'fons olei' (Latijn voor oliebron) op de vloer naast het altaar duidt de exacte plaats aan.
Het schitterende plafond met kleurrijk en verguld beeldhouwwerk.
De mozaïeken uit het voorportaal stammen uit de dertiende en veertiende eeuw en stellen Maria met Jezus en de parabel van de dwaze en verstandige maagden voor.
Donderdag 17 november
Vandaag moeten wij Rome helaas alweer verlaten. Na een mooie en indrukwekkende week reizen we via Oostenrijk, Duitsland weer terug naar Nederland.
We hebben in vogelvlucht Rome leren kennen en het zal zeker niet de laatste keer zijn dat we hier waren, want er is nog zo veel te zien.
Maak jouw eigen website met JouwWeb